(Biểu lý)
Bộ thốn phù chủ cảm phong tà và bị đau vì nóng. Mạch quan phù chủ về vị khí hư yếu, trong bụng trướng đầy. Bộ xích phù, là tà phong vào phế kinh, đại trường khô táo khó đi đại tiện.
Mạch khâu là mạch rỗng ở giữa chỉ thấy động ở xung quanh (là bệnh huyết, khâu thuộc dương, mạch này nổi to mà mềm, ở giữa rỗng, 2 bên chắc, ấn ngón tay xuống thì thấy động ở hai bên còn giữa thì không có gì).
Mạch bộ thốn khâu là trong bụng có tích huyết hoặc là chứng thổ huyết, chảy máu cam. Bộ quan khâu, chỉ về đường ruột có nhọt máu mủ, đại tiện ra máu. Bộ xích khâu, chủ về thận hư tiểu tiện ra máu.
Mạch hoạt hình thể nó cảm thấy tròn tròn như hạt châu ở giữa có lực (là bệnh thổ, mạch hoạt thuộc dương, mạch đi trơn tru lanh lẹ như hạt châu lăn trên mâm, ấn vào không thấy sít, không tiến, không thoái, chạy rất đều. Một thuyết nói rằng mạch chạy bon bon hơi giống với mạch sác. Một thuyết nói tựa như mạch phù mà hữu lực. Một thuyết nói mạch vun vút như sắp thoát).
Bộ thốn hoạt, chủ về chứng mửa xốc có đờm ẩm. Bộ quan hoạt, chủ về vị nhiệt không ăn uống được, ăn vào sẽ mửa. Bộ xích hoạt, là chủ về tiểu tiện đỏ ít khó đi, đau buốt trong ngọc hành.
Mạch thực cuồn cuộn như mạch trường và chắc (là bệnh nhiệt, thực thuộc dương, mạch tới đẫy đà, mạch hữu lực mà có vẻ dài. Một thuyết nói: Phù trầm mà đều hữu lực là tà khí thực, chính khí hư nên cần phải cho giải tà khí ra).
Mạch thực ở thốn, chủ về bệnh lồng ngực đầy tức khó chịu. Thực ở quan, là trường vị trung tiêu đau nhói. Thực ở xích, chủ về bụng dưới đầy, đái gắt, đau buốt.
Mạch huyền như sờ vào dây cung là thuộc hàn.
Mạch huyền là dương, ấn vào căng thẳng như ấn vào dây cung, thỉnh thoảng kèm thấy sác. Một thuyết nói: mạch huyền ấn nhẹ không thấy gì. Lại có thuyết nói: Phù khẩn là mạch huyền; khí huyết bị thu liễm, trong dương có phục âm.
Bộ thốn huyền, chủ về nhức đầu, trong bụng đau gấp.Bộ quan huyền, chủ về vị hàn đau bụng. Bộ xích huyền, chủ về đau ruột và đau gò dưới rốn.
Mạch khẩn như xoắn dây thừng chằng chéo, là hàn, là thuộc dương, ấn vào thấy trường, mới đặt tay vào thấy tựa như xoắn dây thừng chằng chéo. (Một thuyết nói: tựa như xoắn dây thừng từng lúc, đó là tà khí va chạm, ẩn náu ở khoảng vinh vệ làm cho bị kích động).
Bộ thốn khẩn, chủ về phong tà công lên đầu mắt làm đau nhức. Bộ quan khẩn, chủ về lồng ngực đau. Bộ xích khẩn, chủ về dưới rốn trướng đầy và đau.
Mạch hồng: ấn nhẹ hay ấn nặng đều rất to (là bệnh trướng, mạch hồng thuộc dương, thuộc loại mạch đại (to) ấn vào rất to, nhẹ tay thì sức dồi dào, mạch tới thì trường. Một thuyết nói: mạch phù đại là hồng. Đó là cả vinh lẫn vệ đều rất nóng, khí huyết bị nung đốt, nóng ở cả biểu và lý).
Bộ thốn hồng, chủ về thượng tiêu, trong lồng ngực có nhiệt. Bộ quan hồng, chủ vị nhiệt nôn mửa và phiên vị. Bộ xích hồng, chủ về nhiệt ở hạ bán thân, đại tiện khó và đi ra huyết.