Đại cương thuốc hành khí

Định nghĩa

• Thuốc lý khí là các vị thuốc điều hoà phần khí trong cơ thể
• Hay thuốc lý khí là những vị thuốc có tác dụng làm cho khí huyết lưu thông, làm cho khoan khoái lồng ngực (khoan xung), giải uất, giảm đau.

Nguyên nhân

Nguyên gây khí trệ có nhiều, nhưng tổng kết lại thành các nguyên nhân chính sau:

• Khí hậu không điều hoà.
• Ăn uống không điều độ.
• Tình chí uất kết.

Đặc điểm của các vị thuốc lý khí

• Cay, ấm, thơm, ráo.

Phân loại

Dựa vào tác dụng chữa bệnh để chia thuốc lý khí thành các loại sau:

• Thuốc hành khí giải uất.
• Thuốc phá khí giáng nghịch.
• Thuốc thông khí khai khiếu.

Chú ý khi sử dụng

• Do các vị thuốc thường cay, ấm, thơm và ráo; nên nếu dùng nhiều hoặc kéo dài có thể làm ảnh hưởng tới tân dịch;
• Phối hợp với các thuốc điều trị nguyên nhân như: có hàn ngưng khí trệ thì phối hợp với thuốc ôn trung trừ hàn; khí uất hoá hoả thì phối hợp với thanh nhiệt tả hoả; tỳ vị hư nhược thì phối hợp với kiện tỳ ích khí. . .
• Những người khí hư, chân âm kém phải thận trọng khi dùng các thuốc hành khí. Một số thuốc, thể âm hư hoả vượng không nên dùng.
• Thuốc hành khí được dùng với các thuốc bổ âm để giảm nê trệ; dùng với thuốc tả hạ để làm tăng tác dụng của thuốc. . .