Đại cương thuốc thanh nhiệt

Định nghĩa

  • Thuốc thanh nhiệt là những vị thuốc có tính hàn, lương để chữa bệnh gây chứng nhiệt trong người (lý thực nhiệt).

Nguyên nhân gây bệnh


Thực nhiệt

  • Do hoả độc, nhiệt độc gây nhiễm khuẩn ngoài da và hô hấp.
  • Do thấp nhiệt gây nhiễm khuẩn tiêu hoá, tiết niệu, sinh dục.
  • Do thử nhiệt gây sốt mùa hè, say nắng.

Huyết nhiệt

  • Do tạng nhiệt (cơ địa dị ứng nhiễm khuẩn)
  • Do ôn nhiệt xâm phạm vào phần dinh huyết làm mất tân dịch, nhiễm độc thần kinh, rối loạn thành mạch . Thường là những biến chứng trong giai đoạn toàn phát của các bệnh nhiễm khuẩn.

Phân loại

Cách dùng

  • Chỉ dùng khi bệnh thuộc lý. Nếu ở biểu bệnh vẫn còn mà đã xuất hiện lý chứng thì phải kết hợp “biểu lý song giải”.
  • Chỉ dùng khi còn chứng bệnh, không dùng kéo dài.

Phối ngũ

  • Các vị thuốc thanh nhiệt có vị ngọt tính hàn, gây nê trệ, phải phối hợp với thuốc hành khí, kiện tỳ (trần bì, bạch truật)
  • Các vị thuốc thanh nhiệt vị đắng tính hàn, gây khô táo, làm mất tân dịch, phải phối hợp với thuốc bổ âm sinh tân (thục, thược)

Liều lượng

  • Bệnh nặng dùng liều cao, bệnh nhẹ dùng liều thấp .
  • Mùa hè dùng liều thấp, mùa đông dùng liều cao.
  • Một số thuốc thanh nhiệt uống dễ nôn thì thêm gừng, hoặc uống nóng.

Cấm kị