Công
hiệu khác nhau
Nữ
trinh tử cùng câu kỷ tử đều bổ gan, thận, bổ âm, ích tinh dưỡng huyết, mà là vị
thuốc thường dùng cho các chứng bệnh, can thận âm huyết khuy hư.
Nhưng
nữ trinh tử là vị thuốc thanh bổ, tuy sức bổ hoãn, yếu không bằng câu kỷ tử,
nhưng lại thanh nhiệt, lương huyết thì tác dụng lại không thể so sánh với câu kỷ
tử được, vả lại làm đen tóc.
Câu kỷ
tử công năng thanh bổ, tư âm dưỡng huyết lực càng mạnh, lại nhuận phế an thần.
Chủ trị khác nhau
1 - Nữ trinh tử chủ
thận âm bất túc, yêu tất toan nhuyễn các chứng.
Câu kỷ tử
lại chủ phế hư lao thấu
Nữ
trinh tử tư bổ can thận. Cho nên dùng cho các chứng: thận âm bất túc, lưng, gối,
đau đớn, mềm yếu di tinh. Như “Y thuần tích nghia” Nữ trinh thang (Nữ trinh tử,
sinh địa, quy bản, đương quy, phục linh, thạch hộc, hoa phấn, ngưu tất, sa tiền
tử, đại đạm quả). Trị chứng thận bị táo nhiệt, lâm, trọc, băng, lậu, lưng và
chân không có lực, lâu dần teo lại.
Câu kỷ tử không những dùng cho thận
âm bất túc yêu tất toan nhuyễn, mà lại nhuận phế, chữa phế lao, ho lâu. Thường
dùng phối hợp với hoàng tinh, đương quy, địa cốt bì, tử uyển, đông hoa, bá tử
nhân.
2 -
Nữ trinh tử chủ trị mục ám, bất minh, mục huyền
Câu kỷ tử lại chủ dương nuy.
Nữ trinh tư âm dưỡng huyết, minh
mục, thích ứng chữa các chứng can hư, mục ám bất minh đến mắt mờ.
“Như triết giang dân gian thường
dùng thảo dược” Trị thị thần kinh viêm, dùng nữ trinh tử, thảo quyết minh,
thanh lương tử mỗi thứ một lạng, sắc nước uống. Nếu chữa mắt mờ hay dùng với
cúc hoa câu kỷ từ, linh từ thạch.
Câu kỷ tử bổ âm, dưỡng thận, lực
mạnh. Vả lại dương tòng âm sinh, nên thường dùng chữa dương nuy hay dùng với sơn
thù nhục, ba kính thiên, nhục thung dung, ích chí nhân, liên tử.
3
- Nữ trinh tử chủ can thận bất túc, di tinh, râu tóc sớm bạc.
Câu kỷ từ chủ tiêu khát, cốt chứng.
Nữ trinh tử tư thận, dưỡng huyết. Cho nên chữa được di tinh, râu tổc sớm bạc.
Như "Y phương tập giải” Như chí hoàn (nữ trinh tử, tảo liên thảo trị
can thận bất túc, tu phát tảo bạch, di tinh các chứng.
Câu kỷ tử tư thận, dưỡng âm, nên
dùng chữa tiêu khát cốt chưng, lao nhiệt - thường cùng phối hợp với sinh địa,
huyền sâm, mạch đông, hoàng bá, chi mẫu, địa cốt bì.
Đặc thù sử dụng khác nhau
“Tễ cấp tiên phương” tr phong nhiệt, mắt dỏ: Lấy đồng thanh tử,
không kể nhiều ít, giã nát, đun thanh cao cho vào bình sạch sẽ đậy kín, chôn xuống
đất 7 ngày. Mỗi lần dùng điểm cào mắt.
“Thánh huệ phương" trị mắt mờ.
Dùng câu kỷ tử mười cân. sinh địa hoàng 3 cân, tán mạt, mỗi lần uống một thìa với
rượu nóng. Ngày 3 lần.