Vị ngọt, tính ấm, không có độc, khí vị đều hậu, là thuốc âm trong dương dược, vào can kinh, sợ nhân sâm
CHỦ DỤNG
Hành khí, hạ khí, hành huyết, hạ huyết, đối với chứng kinh bế thì thông kinh, đối với chứng hành kinh liên miên thì cầm huyết.
Trừ chứng huyết lỵ, trường phong và khí lạnh ở lòng bụng, yên được chứng huyết vựng của sản phụ, chữa cam tích, giun sán của trẻ em.
Các thứ đau vùng thượng vị, đau bụng, đau sườn, và nhất là các chứng đau xóc hông do khí huyết, lại chữa chứng ói ngày đêm liên miên không dứt, và chữa chứng huyết bế, khắp người đau tê dại
ĐƠN PHƯƠNG
Linh chi 1 đồng cân rưỡi, Bào khương 3 phân, tán nhỏ uống với rượu nóng, chữa chứng bỗng nhiên đau vùng thượng vị
Bài khác
Linh chi 2 đồng cân tán nhỏ uống với nước sôi, chữa chứng lòng trắng mắt đen kịt trông ra khác thường, lông tóc cứng thẳng như sắt, ăn uống được mà không nói như người say rượu, gọi là chứng huyết hội
Bài khác
Linh chi, Bồ hoàng đều bằng nhau tán nhỏ, trước dùng 2 chén trộn với thuốc ấy nhào thành cao, cho vào một bát nước, sắc đến còn 7 phân, uống còn nóng cả dấm và thuốc, chưa khỏi thì uống lần nữa, hoặc dùng rượu thay dấm, hoặc dùng dấm khuấy hồ làm viên, uống với đồng tiện, chữa đàn ông, đàn bà đau có mang bụng, đau vùng thượng vị, đàn bà sản hậu đau vùng thượng vị, phàm bệnh về khí huyết mà các thuốc đều không hiệu quả thì uống càng hay. Thuốc này có khả năng hành huyết chỉ huyết, hành khí chỉ khí, có công hiệu rất lớn
CÁCH CHẾ
 |
| Ngũ linh chi |
Để sống, dùng rượu để thủy phi, gạn bỏ cát phơi khô để dùng. Dùng sống thì hành huyết, dùng chín thì phi rồi sao lên, thấy bốc khói làm chuẩn, đem ra nghiền.
Sao thì chỉ huyết, sao chín thì chỉ được chứng băng huyết rong huyết, là thuốc hòa khí mạnh, thông kinh bế.
NHẬN XÉT
Chim Hàn hào (có thuyết cho là loài sâu) sợ lạnh thích ấm, cho nên phân của nó cũng có tính ấm. Ngũ Linh chi là phân của Hàn hào, khí vị đều hậu, vào huyết phận của kinh quyết âm và hành huyết dẫn vào can kinh nhanh chóng, chữa chứng huyết trệ rất hay, vả lại mọi chứng đau do huyết trùng sinh ra đều thuộc can mộc, can tàng huyết, mọi loại trùng đều sinh ở can, cho nên có tài chữa được những bệnh về huyết, bệnh về trùng, về đau bụng ở thượng vị ở sườn .......các chứng thai sản cho đến băng huyết đới hạ, là không phải chỉ riêng chữa huyết mà cũng là thuốc khu phong.
Phong là vật giao động, kinh mạch Xung Nhâm đã bị hư phong lấn vào không tăng được huyết, giống như cách dùng Phòng phong, Kinh giới để chữa băng huyết, dùng cái công làm cho chất trọc âm hạ xuống lại kiêm giáng được hỏa, ít ai biết đến chỗ đó; nhưng khí của nó rất hôi trỉn, người hư yếu bạc nhược thì không thể chịu nổi.