Tiểu dẫn (Y gia quan miện)

Hiền triết đời xưa có nói: “Học kinh Dịch đã, rồi mới có thể nói tới việc học thuốc”. Nhưng nói học kinh Dịch không phải nói là học những chữ hào, những quẻ, những từ của kinh Dịch mà chỉ cần học biết quy luật biến hóa của âm dương, quy luật sinh khắc của ngũ hành, tựa như chiếc vòng tròn không đầu mối, động hay tĩnh đều chung một lẽ duy nhất, bởi vì trong khoảng trời đất này, các loài sinh con hay đẻ trứng, hình hóa hay khí hóa, côn trùng hay thảo mộc, loài nào cũng đều bẩm thụ được tính chất riêng biệt của ngũ hành rồi mới có thể sinh trưởng được.

Huống chi con người là loài khôn hơn vạn vật, hấp thụ được toàn thể khí âm dương, có đầy đủ được sự phát dục của ngũ hành, có sẵn sự khôn ngoan hiểu biết, làm được những việc to lớn. Còn như bệnh tật sinh ra cũng đều do sự thịnh suy của âm dương và sự thắng phục của ngũ hành.

Nghề làm thuốc đâu có thể vượt ra ngoài nguyên lý âm dương, ngũ hành mà cứu chữa được những bệnh tật nguy nan. Cho nên tôi đem mục âm dương, ngũ hành đặt lên đầu sách, rồi lần lượt đến bộ vị tạng phủ, kinh lạc, mạch yếu và các chương luận trị, để mở đầu cho việc bước vào nghành y, nhan đề là “Y GIA QUAN MIỆN”, học giả có thể lấy đó làm cương lĩnh rồi theo loại mà suy rộng ra mãi. Cho nên nói: học một biết mười, biết trăm, thực là bổ ích rất lớn.