Công
hiệu khác nhau
Xuyên
tâm liên cùng bán chi liên đều thanh nhiệt giải độc tiêu thũng chỉ thống. Nhưng
xuyên tâm liên đắng hàn không có độc, thiên vào hai kinh tâm phế, chuyên chữa
nhiệt ở phế và tim, lại hay lương huyết tiêu thũng. Trong điều trị thiên về chứng
tâm phế nhiệt.
Bán chi
liên cay, đắng, hàn, thiên vào phế, vị đại tràng kinh, hay dùng thanh nhiệt ở
phế, đại tràng, lại hay khử ứ, chỉ thống, trong điều trị thiên về nhiệt ứ ở vị,
đại tràng.
Chủ
trị khác nhau
1 - Xuyên tâm liên trị phế nhiệt, yết hều đau,
ho, suyễn.
Bán chỉ
liên dùng cho các bệnh phế ung, phế có mụn nhọt.
Công dụng
của xuyên tâm liên thanh nhiệt, giải độc hay hơn bán chi liên, sở trường thanh
phế, nên dùng chữa phế nhiệt yết hầu đau, ho suyễn.
Như
“Phúc kiến trung thảo dược" trị khẩu xoang viêm, biểu đào thể viêm
(amydale) đùng xuyên tâm liên tẩm mật, dùng nước uống để chữa.
"Giang tây thảo dược” trị ho đã 100 ngày, dùng nước xuyên tâm liên
hòa với nước lỏng mật ong điều trị. Trị khí quản viêm, phế viêm, dùng xuyên tâm
liên sắc nước uống.
Bán chi
liên thanh nhiệt, giải độc không bằng xuyên tâm liên, nhưng lại hay khừ ứ tiêu
thũng, thường dùng nhiều chữa phế ung, phế nham (có mụn trong phổi ) Khi chữa
phế ung có thể kết hợp với ngư tanh thảo, sinh ý dĩ nhân, lô căn, chữa phế nham
(có mụn nhọt) phối hợp với bạch anh, đông trùng hạ thảo
.
2 - Xuyên tâm liên trị hạ lỵ phúc tả
Bán chỉ
liên trị vị nham, trực tràng nham, nhữ tuyến lựu (vị và trực tràng có mụn - vú
mọc nhọt)
Xuyên
tâm liên thanh nhiệt độc ở phế và đại tràng, dùng chữa các chứng nhiệt lỵ, phúc
tả.
Như
"Phúc kiến trung dược thảo" trị vi khuẩn ở chứng lỵ.
Tràng
viêm, dùng nước xuyên tâm liên sắc nước dùng mật ong làm thang uống.
Bán chi
liên không những thanh nhiệt giải độc, vị cay nên tán, lại hay khứ ứ trên chỉ
thống; thích ứng cho các loại bệnh mụn, nhọt.
Như
"toàn quốc trung thảo dược hối biên". Dùng bán chỉ liên chế thuốc nước
trên để chữa chứng mọc mụn nhọt ở trong tạng phủ. Với bệnh mụn ở trực tràng, mụn
ở dạ dầy đều chữa rất có hiệu quả tốt.
Chữa bầu
vú mọc nhọt mụn dùng bán chi liên với lục lăng cúc, dã cúc hoa, sắc nước uống.
Trị bệnh mụn nhọt sưng thũng, dùng bán chi liên, sơn đậu căn, tổ ong, sơn tử
cô, đều nghiền nhỏ hoàn bằng hột ngô, mỗi lần uống 15 viên mỗi ngày 2 - 3 lần, uống
sau khi ăn cơm.
3 - Xuyên tâm liên trị nhiệt và các bệnh xuất
huyết
Bán chi
liên trị huyết ứ, vết thương bị ngã, bị đòn
Xuyên tâm
liên thanh nhiệt, lương huyết, thanh tâm dùng chữa chứng huyết nhiệt xuất huyết.
Như
"thường dụng trung thảo dược thủ sách" - dùng vị thuốc này chữa nục
huyết, miệng, xoang xuất huyết
Bán chỉ
liên hoạt huyết, khi ứ chỉ thống. Dùng chữa các thương tích bị ngã, bị đòn. Vị
thuốc này thường hay dùng phối hợp với đương quy, đan sâm, nhũ hương, một dược.
4 -
Xuyên tâm liên trị chứng nhiệt ở can, đởm
Bán chi
liên trị thùy
Xuyên tâm
liên thanh nhiệt, giải độc, cũng có khả năng trị các chứng bệnh nhiệt ở can đởm.
Như
"giang tây thảo dược” – trị viêm túi mật - Dùng xuyên tâm liên phối hợp với
tam lăng- nga truật, trạch lan, ích mẫu thảo.
Ngoài
ra, vị xuyên tâm liên chuyên trị giải độc thanh nhiệt, lương huyết, cũng ứng dụng
chữa sang độc viêm ở tai giữa, bị bỏng.
Bán chi
liên trị hòa ứ, chỉ thống, dùng nhiều vào chữa các loại bệnh tích tụ.
Đặc thù điều trị khác nhau
Qua lâm
sàng báo: xuyên tâm liên chữa khỏi được bệnh huyết kế tắc, mạch quản viêm.
Xuyên tâm liên chế thành thuốc nước để tiêm vào tĩnh mạch (mỗi lần 20 hào
thăng) bằng từ 70 đến 100 khắc thuốc sống) về phương pháp tiêm phải phân biệt
rõ ràng tiêm vào động mạch và tĩnh mạch: Ngày thứ nhất phải chọn xem nên tiêm
vào động mạch ở chân tay hay ở đùi, cănh tay, suy nghĩ nhanh chóng tiêm từ 20 đến
40 hào thăng, tiêm xong áp xuống từ 3 đến 5 phút. Ngày thứ hai đổi chỗ ở tay bệnh
nhân, cao hơn khoảng 30 ly chỗ tiêm trước.
Qua lâm
sàng báo: Dùng bán chi liên, bạch anh, mỗi thứ 30 khắc sắc nước uống. Mỗi ngày
uống một thang để chữa bệnh mọc mụn ở phổi (phế nham). Đã làm thay đổi chứng
trạng bệnh một cách có hiệu quả.