» » Hội chứng thắt lưng hông

Hội chứng thắt lưng hông

A. Giải phẫu

B. Nguyên nhân

Nhân nhầy đĩa đệm cột sống bị thoát vị
Thoát vị đĩa đệm
  • Thoát vị đĩa đệm(60-90%)
  • Lao cột sống
  • Thoái hóa cột sống thắt lưng
  • Viêm cột sống dính khớp
  • Ung thư cột sống thắt lưng
  • Các nguyên nhân trong ống sống ( U màng tủy, u rễ thần kinh, viêm màng nhện tủy dày dính, áp xe ngoài màng cứng vùng thắt lưng)
  • Một số nguyên nhân khác:    
       Bệnh toàn thân: đái tháo đường, viêm dây thần kinh hông do virus.
       Do chấn thương, tiêm vùng mông sai kỹ thuật.
       Dị tật bẩm sinh cột sống thắt lưng: gai đôi S1, cùng hóa L5, hẹp ống sống…..

C. Triệu chứng

I. Cơ năng

  • Đau: đau lưng lan xuống mông, mặt sau đùi, cẳng chân, bàn chân, ngón chân ( hướng lan tùy theo rễ nào bị kích thích)
  • Đau tăng khi thay đổi tư thế, khi ho, hắt hơi, đau giảm đi khi nằm nghỉ (đau có tính chất cơ học)
  • Tùy theo nguyên nhân có thể đau âm ỉ hoặc đau dữ dội.
  • Rối loạn cảm giác: tê bì như kiến bò mặt sau đùi, cẳng chân,
  • Rối loạn cơ vòng bàng quang (nếu tổn thương vào dây thần kinh đuôi ngựa)

II. Thực thể

  • Bao gồm 2 hội chứng là Hội chứng cột sống và Hội chứng rễ

1. Hội chứng cột sống

  • Điểm đau cột sống (cảm giác đau chói khi gõ vào mỏm gai sau của đốt sống bị tổn thương)
  • Biến dạng cột sống (Mất đường cong sinh lý, Vẹo, lệch)
  • Co cứng cơ cạnh sống
  • Độ giãn cột sống thắt lưng giảm (Chỉ số Schober)

2. Hội chứng rễ

  • Điểm đau cạnh sống
  • Dấu hiệu căng rễ (Nghiệm pháp Lassegue, Dấu hiệu chuông bấm, Thống điểm Valleix)
  • Dấu hiệu tổn thương rễ
       Rối loạn vận động: Không đi được bằng gót chân (tổn thương L5), không đi được bằng mũi chân (tổn thương S1)
       Rối loạn cảm giác:
       Rối loạn phản xạ: phản xạ gân cơ tứ đầu đùi (L3, L4), phản xạ gân asin (S1), phản xạ đùi bìu (L1, L2)
       Rối loạn thần kinh thực vật, dinh dưỡng: (nhiệt độ, tình trạng tiết mồ hôi, vận mạch, tình trạng teo cơ)

D. Qui luật xung đột đĩa - rễ

  • Trong trường hợp thoát vị một đĩa đệm, rễ thần kinh bị tổn thương là rễ ngay sau dưới đĩa đệm đó
  • Trong trường hợp thoát vị vào trong ống sống( thoát vị trung tâm), rễ bị tổn thương là rễ cùng tầng đó
       Vd: thoát vị trung tâm đĩa đệm L4_L5 thì rễ L4 bị tổ thương
  • Riêng đối với thoát vị đĩa đệm L5_S1, thì rễ bị tổn thương có thể là rễ L5 hoặc rễ S1

E. Chẩn đoán

Tiêu chuẩn chẩn đoán

  • Đau cột sống thắt lưng có tính chất cơ học
  • Mất đường cong sinh lý
  • Đau lan theo đường đi dây thần kinh hông to
  • Có yếu tố chấn thương
  • Dấu hiệu chuông bấm (+)
  • Dấu hiệu Lasegue (+)
( chỉ cần có 4 trong 6 tiêu chuẩn trên là có giá trị chẩn đoán)

Chẩn đoán giai đoạn

  • Giai đoạn I: Lồi đĩa đệm: biểu hiện lâm sàng có hội chứng cột sống
  • Giai đoạn II: kích thích rễ: biểu hiện lâm sàng co dấu hiệu căng rễ
  • Giai đoạnIII:
       Giai đoạn IIIa: tổn thương một phần rễ: lâm sàng giảm vận động, phản xạ, cảm giác
       Giai đoạn IIIb: tổn thương hoàn toàn rễ: lâm sang mât vận động, cảm giác, phản xạ
  • Giai đoạn IV: hư đĩa rễ: đau âm ỉ kéo dài
↑