Một ông
lão ở gần cửa ải có con ngựa tự nhiên đi sang nước Hồ mất. Người quen kẻ thuộc đều đến hỏi thăm.
Ông lão
nói:
Mất ngựa
thế mà phúc cho tôi đấy biết đâu.
Cách mấy
tháng con ngựa về lại quyến thêm được một con ngựa hay nữa. Người quen kẻ thuộc đều đến mừng rỡ.
Ông lão
nói:
Được
ngựa thế mà họa cho tôi biết đâu.
Từ khi
được ngựa hay, con ông lão thích cưỡi, chẳng may ngã què chân. Người quen kẻ thuộc đều đến hỏi thăm.
Ông lão
nói:
Con què
thế mà phúc cho tôi đấy biết đâu.
Cách một
năm, có giặc Hồ. Nhà vua bắt lính đi
đánh giặc. Quân lính mười người chết đến
chín. Chỉ con ông lão, vì què không phải
đi lính, mà cha con vẫn có nhau.
Hoài Nam
Tử
GIẢI NGHĨA
Hồ : tức
là Hung nô ở phía bắc nước Tàu hay vào nhiễu loạn nước Tàu
Hoài Nam
Tử: tên là Lưu An, tôn thất nhà Tây Hán, tức Hoài Nam
Vương,
làm sách nói về đạo đức.
LỜI BÀN
Họa phúc
xoay vần, khó lòng biết được. Trong cái
phúc thường có cái họa nấp sẵn ở đấy, trong cái họa thường khi lại có cái phúc
nấp sẵn ở đây. Cho nên, đối với sự họa
phúc, ta không nên vội lấy việc chỉ có một thời mà quyết định cho là hay mãi
hay dở mãi được. Ta chỉ nên, khi gặp
phúc, thì thao thủ cẩn thận, đừng có kiêu xa phóng túng, may mà giữ được phúc
lâu dài, khi gặp họa, thì tu tỉnh lấy thân, đừng có ngã lòng, đừng có oán
trách, may mà qua được họa lại gặp phúc chăng.