Đàm là sản vật bệnh lý của tân dịch
Đàm gặp trong nhiều trạng thái bệnh lý khác nhau
- Thường gặp trong bệnh lý bộ máy hô hấp do chất xuất tiết của niêm mạc đường hô hấp như ho suyễn có đàm, ngực đầy tức khó thở, nôn, buồn nôn, đau đầu chóng mặt, bệnh tràng nhạc (loa lịch hạch đàm) và đàm cũng là bệnh lý của các chứng trúng phong, kinh giản, kinh quyết.
Nguyên nhân sinh đàm
- Có thể do nội thương tạng phủ, tạng phủ chức năng rối loạn (chủ yếu là ba tạng tỳ, phế, thận) và cũng có thể do ngoại cảm lục dâm (phong, hàn, thấp, táo, hỏa) cho nên tính chất đàm có khác nhau: thấp đàm, táo đàm, nhiệt đàm, hàn đàm, phong đàm.
(Xem thêm: Thuốc trị phong)
Phân loại thuốc chữa đàm
Táo thấp hàn đàm
- Là những bài thuốc trị chứng đàm thấp
- Bài thuốc thường dùng
Thanh nhiệt hóa đàm
- Là những bài thuốc dùng chữa các hội chứng bệnh lý nhiệt đàm.
- Biểu hiện lâm sàng là: ho, đàm vàng, khó khạc kèm theo có sốt hoặc không rêu lưỡi vàng, mạch sác.
- Thường gồm các vị thuốc đắng hàn, thanh nhiệt hợp với thuốc hóa đàm như Hoàng cầm, Hoàng liên, Huyền sâm, Qua lâu, Bối mẫu.
- Bài thuốc thường dùng
Ôn hóa hàn đàm
- Dùng trị các chứng hàn đàm do tỳ thận dương hư phế hàn tích tụ nhiều đàm.
- Thường dùng các loại thuốc ôn dương trừ hàn hóa đàm như Can khương, Bạch truật, Tế tân, Cam thảo
- Bài thuốc thường dùng
- Nguyên nhân của phong đàm có thể do ngoại cảm phong tà, phế khí không thông, đàm ứ trệ tại phế, thường ho nhiều đàm. Nếu do nội thương, phong đàm là do chức năng tỳ vị rối loạn, tỳ thấp sinh đàm, đờm trọc nhiễu động, nội phong sinh đau đầu chóng mặt.
Bài thuốc Trị ngoại phong
Bài thuốc Trị nội sinh phong đàm
- Thường dùng các vị thuốc tức phong hóa đàm như Thiên ma, Bán hạ …
- Bài thuốc thường dùng